W126Club.nl

De W126 is uitgerust met een elektronisch gestuurde snelheidsmeter en kilometerteller.
Achterop de versnellingsbak zit een sensor die meet hoe snel de cardanas draait.sensor.jpgIn snelheidsmeter-kapot-500sec-t3800.html staan er nog meer plaatjes van.
Het verband tussen dat toerental en de snelheid is rechtlijnig.
Behalve van het toerental van de cardanas, is de snelheid afhankelijk van de overbrengingsverhouding in het differentieel en van de wielomtrek.
Als het differentieel wordt vervangen door een andere met een andere overbrengingsverhouding, of een afwijkende maat banden wordt gemonteerd, zal de snelheidsmeter daardoor verkeerde waardes aangeven.
Wasibi heeft al eens hoe je dat weer goed kunt krijgen.

De snelheidsmeter zelf is een draaispoelmeter, de mate waarin de wijzer daarvan uitslaat is afhankelijk van de hoeveelheid stroom die er door loopt.
De kilometerteller en dagteller (odometer of hodometer) bestaan uit elk een asje met wieltjes met nummers er op en nog een asje met tandwieltjes.
Dat geheel wordt aangedreven met een stappenmotor.

De dagteller heeft ook nog een reset mechanisme, daarmee worden de tandwieltjes tijdelijk van het aandrijfmechanisme losgekoppeld en veren de cijfers terug naar nul.
De reset knop zit helemaal links in de tellerbak, de dagteller in het midden.
Daartussen loopt een stangetje om het mechanisme te bedienen.
Het wil wel eens gebeuren dat het stangetje niet meer goed tegen de resetknop zit, of niet meer goed tegen het reset mechanisme van de teller.
Als de reset knop anders aanvoelt dan voorheen, zou dat heel goed de oorzaak van een niet werkende dag- en kilometerteller kunnen zijn (de snelheidsmeter werkt dan nog wel gewoon).
Het kan ook zijn dat het reset mechanisme niet meer goed terug veert in de tel stand.
Soms is dat te verhelpen door de reset knop een paar keer in te drukken en dan onder je vinger weg te laten schieten.
Helpt dat niet, dan kun je de tellerbak open schroeven om te bekijken of het een dergelijk mechanisch probleem zou kunnen zijn.
Lijkt dat allemaal in orde of werkt de snelheidsmeter (ook) niet, dan zou het een elektronisch probleem kunnen zijn.

Om het signaal van de sensor aan de versnellingsbak om te zetten naar een stroom voor de snelheidsmeter en een stappensignaal voor de dagteller en kilometerteller is een klein beetje elektronica nodig.
Het meeste werk wordt door een speciaal daarvoor ontwikkeld IC gedaan, een UAF2115 (meer informatie over dat IC staat in bijgevoegde datasheet).
Daardoor zijn nog maar heel weinig andere elektronica componenten nodig.
Er zit nog een transistor met een paar weerstanden, condensatoren en diodes bij (het gearceerde deel van onderstaand schema) die het signaal van de sensor eerst versterken naar een bruikbaar signaal en dan nog een paar weerstanden en condensatoren die het IC nodig heeft, onder andere om met verschillende overbrengingsverhoudingen rekening te kunnen houden.
Soms zijn er nog extra componenten aanwezig voor een snelheidsbegrenzer.
UAF2115.pdf
schema.gif
Als de snelheidsmeter en / of de dag- en kilometerteller niet meer werken, kan dat komen doordat de sensor kapot is, of de bedrading tussen sensor en tellerbak, of de verbindingen (koperbanen op de printplaat) in de tellerbak, of de elektronische componenten, of de meter dan wel stappenmotor.
Het zou wel erg toevallig zijn als zowel de meter als de stappenmotor tegelijk kapot gaan, het zijn twee geheel onafhankelijke instrumenten die in hetzelfde stuk plastic gemonteerd zitten.
Dus als snelheidsmeter en tellers het beide niet doen, zullen de sensor of elektronica de meest waarschijnlijke oorzaak zijn.
Doen ofwel de snelheidsmeter ofwel de tellers het nog wel, dan is de sensor in orde en ook het gedeelte van de elektronica tot en met de transistor en co.
Verdacht zijn dan dus het IC met omliggende componenten en de meter en stappenmotor.

Je kunt wat metingen verrichten om de sensor te controleren.
Volgens het werkplaatshandboek zou de weerstandswaarde van de sensor 2 kΩ (± 200 Ω) moeten zijn.
Rijdend moet je op de sensor een wisselspanning kunnen meten, die toeneemt naarmate je sneller rijdt.
Bij ongeveer 40 km/u moet het meer dan 1 Volt zijn.
Als je een oscilloscoop of frequentie teller (sommige multimeters kunnen ook frequentie meten) hebt, moet de frequentie oplopen met toenemende snelheid.
Dat meten kun je doen na verwijderen van de tellerbak.
De sensor zit aangesloten op pin 5 van de 8-polige rechthoekige connector (andere draad van de multimeter aan massa aansluiten, bijvoorbeeld pin 3 van diezelfde connector).

Als de sensor in orde is, dan kun je controleren of je iets verdachts ziet in de tellerbak.
Het lastigste is uit te zoeken welk(e) onderde(e)l(en) kapot is/zijn.
Geblakerde onderdelen zijn doorgaans wel te ontdekken, als die er niet zijn komt een oscilloscoop en wat verstand van elektronica zeer van pas.
Voor tests kun je het circuit van spanning (12 volt) voorzien via pin 7 van de 8-polige rechthoekige connector, nul aan pin 3 en een wisselspanning van in de buurt van 1000 Hz aan pin 5 (een amplitude van een paar volt is wel genoeg), nul daarvan ook aan pin 3.
Treur niet als je dat allemaal niet ter beschikking hebt.
De componenten zijn allemaal goedkoop, dus op goed geluk vervangen kost je de kop niet.
Je moet wel kunnen solderen, of de hulp van iemand inroepen die dat kan.

Na verwijderen van de buitentemperatuur meter (schroefjes met nummer 1 in onderstaande afbeelding) en verwijderen van de schroefjes met nummers 2 en 3, kan het middelste deel uit de tellerbak gepakt worden.
Nog vier schroefjes verbinden de plastic achterkant met de tellers, de eventuele ASR connector ook even losmaken van de plastic houder.
De printplaat inclusief de tellers kunnen dan van de plastic bak gescheiden worden.
Nu kan de printplaat geïnspecteerd worden op onderbrekingen in de koperbanen, op (schroeiplekken van) doorgebrande componenten en op bol staande elco's (de cilindervormige, rechtop staande, tonnetjes met metalen bovenkant).
tellerbak.jpg
Voor een beter zicht op de componentenzijde van de printplaat, kunnen de meters ervan los gesoldeerd worden: ter plekke van de roze rondjes zijn de meters verbonden met de printplaat.
printplaat.jpg
Zijn er geen overduidelijke gebreken, dan kun je de transistor vervangen (in het groene rondje linksboven, die kost maar 10 cent of zo, een BC237, BC547, 2N2222, 2N3904 of iets soortgelijks voldoet prima).
Als de snelheidsmeter of de tellers nog werken, kan de transistor niet kapot zijn, dan kun je die dus gewoon laten zitten.
Werken de snelheidsmeter of de tellers nog wel, dan is het IC (in de gele ovaal) de hoofdverdachte.
Een vervanger is lokaal moeilijk te vinden, via ebay worden ze wel aangeboden, veelal uit China, dus met lange levertijd, maar niet duur (een paar euro).
Ik heb er nog een paar liggen, dus als je haast hebt kan ik er een leveren.
Een IC uitsolderen kan een lastig klusje zijn.
Als je het IC toch gaat vervangen, kun je het jezelf iets gemakkelijker maken door eerst alle pootjes door te knippen en ze dan stuk voor stuk los solderen.
Nu het geheel toch zo open ligt, is het misschien handig om uit voorzorg ook meteen alle elco's te vervangen.
Die willen het na 20 à 30 jaar ook wel eens opgeven en kosten ook maar een paar duppies.

N.B. de componenten zitten niet bij iedere W126 op dezelfde plek.
Ook kunnen er minder of juist meer componenten aanwezig zijn, zoals hieronder te zien is.
Op de middelste is een doorgebrande weerstand te herkennen.
printplaten.jpg
De snelheidsmeter (draaispoelmeter) is nog wel te testen door er stroom doorheen te sturen.
Let daarbij wel op dat je er niet te veel stroom door stuurt, bij enkele milliampères moet de wijzer al uitslaan, bij rechtstreeks aansluiten op een batterij of zelfs de accu gaat er veel te veel stroom door de meter lopen, dat overleeft hij vast niet!
Zelfs het proberen de weerstand ervan te meten met de multimeter kan al te veel zijn.

De stappenmotor apart testen is nauwelijks te doen.
Als ondanks alle bovenstaande reparaties de stappenmotor het nog steeds niet doet, zou die het begeven kunnen hebben.
Dan kom je er denk ik niet onderuit de teller te vervangen.